Uzun bir sınav maratonundan çıkan adaylar için artık tercih heyecanı başladı. Tercih stratejisi en az sınavlara hazırlanmak kadar dikkat isteyen bir konu. ÖSYM, 2016 – ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nu yayımladı. Tercihlerde bu yıl bazı değişiklikler var. Adayların örnek tercih kılavuzunu iyi okumaları, tercih yapmak istediği bölümlerle hakkında bilgi sahibi olmaları gerekiyor.
Her yıl gerçekleştirilen yeni eklemeler ile adayların seçimlerini daha geniş bilgiye dayandırarak yapabilmelerinin önü açılıyor. Bu yıl tercih kılavuzunda yapılan önemli değişikliklerden biri üniversitelerin niteliklerini ortaya koyan akreditasyon bilgileri. Bunun yanında program mezunlarının ÖSYM’nin yaptığı diğer sınavlardaki başarı durumlarını gösteren bilgiler de yer alıyor. Bu yıl tercihler 26 Temmuz – 2 Ağustos tarihleri arasında yapılacak.
Sırf üniversiteye gitmek için okumak istemediğiniz bir bölümü tercih etmek, puan türüne dikkat etmeden yaptığınız tercihler, istemediğiniz yüksek puanlı bir yeri, sırf puanınız yettiği için yazmak ya da seçtiğiniz üniversitenin ücret koşullarını ya da burs olanaklarını araştırmadan tercihlerinde yer vermek. İşte tercih döneminde sıkça yapılan hatalardan bazıları.
Hazırlığını iyi yapmış her aday için üniversitelerde yer var. Üniversite ve bölüm kararını vermenin sınava hazırlanmak kadar zor olduğunu biliyoruz. Adayların tüm yaşamını etkileyecek, kariyer planlamanın ilk aşaması olan bölüm tercihlerinde dikkat edilmesi gereken hususları sizler için derledim.
Tercihte İzlenecek Yol
Gerçekte tercih aşamasının iki boyutu var. Birincisi teknik boyut, sınav sonuçları ile tercih edeceğiniz bölüm ve üniversitelerin asgari (puansal ya da başarı sıralarının) koşullarının uyuşması. En basit olanı da bu, seçimlerinizi bu çerçevede yapabilirseniz, okumak istediğiniz ya da okuyabileceğiniz bölümlere yerleşebilir açıkta kalma durumu yaşamazsınız.
Tercihin ikinci boyutu ise psikolojik olan kısmıdır. Burada da ilgi, istek ve motivasyonunuzun yüksek olduğu bölümler arasında kararsız kalma durumu vardır. İleride pişmanlık duymayacağınız, severek ve ilgi duyarak okuyacağınız birden çok meslek dalı arasında sıkışıp kalabilirsiniz. Burada da ilginiz vardır ama becerileriniz yetmeyebilir, ilginiz yoktur ama becerileriniz o meslek için yetiyor da artıyor olabilir.
Adaylar toplamda 200’ü yakın yükseköğretim kurumunda yer alan yaklaşık 10 bin bölümdeki 1 milyonu aşkın kontenjan arasından en fazla 25 tercih seçim yapacaklar. Bazen üniversiteler belirli alanlarda uzmanlaşabiliyor. Akademik olarak bu birkaç alanda gerçekten iyi niteliklere sahip olmaları yanında diğer bölümlere aynı oranda destek veremeyebiliyorlar. Bu nedenle adaylar tercihlerini yapmadan önce okumak istedikleri bölümleri ve üniversiteleri iyi araştırmalılar.
- Gitmeyi düşünmediğiniz bölümleri tercih listenize almamalısınız. Kayıt yaptırmasanız bile yerleştirildiğiniz bölümlerden dolayı ertesi yıl ağırlıklı ortaöğretim başarı puanınız düşecektir.
- Tercih edeceğiniz bölümün hangi puan türüne dahil olduğuna dikkat edin ve o türdeki puanınızı göz önüne alarak tercihinizi yapın.
- İstemediğiniz yüksek puanlı bir yeri, sırf puanınız yettiği için yazmamalısınız. Yerleştirildiğinizde mutsuz olursunuz.
- Seçtiğiniz üniversitenin vakıf veya devlet üniversitesi olmasına, burs durumuna ve bulunduğu şehre ve varsa diğer özel koşullarına bir kez daha dikkatle bakın.
LYS sonuçları 18 Temmuz’da açıklanacak
Üniversitelere kayıt takviminin ardından tercih dönemi tarihleri belli oldu. ÖSYM’den yapılan açıklamaya göre adaylar LYS sonuçlarına göre 26 Temmuz – 2 Ağustos tarihleri arasında tercih yapacak. LYS sonuçları 18 Temmuz’da açıklanacak. Sınav sonuç belgelerinde Y-YGS ve Y-LYS puanları ile başarı sıraları görülebilecek. Y puanının OBP’leri de içerdiği ve bunun yerleştirmeye esas olan puanlar olduğu unutulmamalı. Zira başarı sıralaması buna dayanarak belirleniyor. Adaylar, 2016 kontenjanlar ile bölümlerin 2015 taban puanlarını ancak 2016 Kontenjanlar Kılavuzu yayımlandığında görebilecek.
2016 – 2017 akademik yılı için yükseköğretim kurumlarına kayıtlar ve ek yerleştirme tercihleri ağustos ayı içinde yapılacak. Üniversitelere 12 – 16 Ağustos tarihleri arasında elektronik kayıtlar yapılacak. Bireysel kayıtlar ise 15-19 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirilecek.
2016-2017 öğretim yılı üniversitelerde ek tercihler sadece ilk yerleştirmede boş kalan kontenjanlar için alınacak, yeni program açılmayacak. 2016-2017 öğretim yılı üniversitelerde ek yerleştirmeler sonrası kayıtlar, 6 – 9 Eylül tarihleri arasında yapılacak.
Üniversite Ek Tercih Başvuru Tarihleri Belli Oldu
2016-2017 öğretim yılı üniversitelerde ilk yerleştirmede boş kalan kontenjanlara ek tercih başvuru tarihleri de belli oldu. 2016 – 2017 öğretim yılı üniversitelerde ilk yerleştirmede boş kalan kontenjanlara ek tercih başvurular,
26-30 Ağustos tarihleri arasında yapılacak.
2016 – 2017 öğretim yılı üniversitelerde ek tercihler sadece ilk yerleştirmede boş kalan kontenjanlar için alınacak, yeni program açılmayacak. 2016 – 2017 öğretim yılı üniversitelerde ek yerleştirmeler sonrası kayıtlar, 6 – 9 Eylül tarihleri arasında yapılacak.
Temel Soru Sınav Olmasaydı Nerede Okumak İsterdin?
Öncelikle adaylar, başarı sırası ve puanları ile öğrenim görmek istediği üniversiteleri-bölümleri bir arada değerlendirerek bir taslak tercih listesi oluşturmalı. Temel soru, sınav olmasaydı ve sizi koşulsuz olarak istediğiniz bölüme yerleştireceğiz deselerdi ilk sıraya hangi bölümü yazardınız? O bölüm bir nedenle olamadığında ikinci olarak hangi bölümü isterdiniz?
Bölümler, en çok girilmek istenenden, en az istenene doğru sıralamalı ve başarı sırası, minimum puan açısından, istek sırasını oynatmayacak biçimde gözden geçirilmelidir.
- Ölü tercih yoktur. Hiçbir aday okumak istemediği bir yükseköğretim programına tercihleri arasında yer vermiyorsa ölü tercihten de söz edilemez. Daha çok istenen bir yükseköğretim programını, yüzdelik dilim, minimum puan ya da başka bir nedenden ötürü daha az istediği bir programın altına yazmamak gerekir.
- Tercih sürecinde, 2015 taban puanların 2016’te 15-20 puan -/+ olabileceği ya da başarı sıralarının -/+ yüzde3 değişebileceği göz önünde tutulmalıdır.
- Kendi 2014 puan ve sırasına göre, 15-20 puan alt ve üst, başarı sırasının yarısı kadar alt ve üst aralıklarda olabilecek bölümleri belirlemek açıkta kalma riskini neredeyse sıfırlar. Örneğin 50 bininci sırada yer almış bir adayın tercih aralığını 25 bin ile 75 bin aralığında yapıyor olması yerleşme şansını çok artırır.
- Bir aday, kaçıncı sıraya yazmış olursa olsun, tercih ettiği bir bölüme, diğer tercih eden adaylarla birlikte Y-YGS/LYS puanlarına göre sıralanmış olarak ve kontenjan dâhilinde yerleştirilecektir. Bu nedenle yerleştirilmede tercih sırasının adayın isteğini ÖSYM’ye bildirmiş olmasının ötesinde bir önemi ve yerleşme önceliği avantajı yoktur.
- 2015 ÖSYM verilerine bakıldığında iyi bir diploma notu, toplamda 20-25 Matematik ve Geometri, 35-40 Edebiyat net ile 10 un üzerinde Coğrafya neti iyi bir üniversitenin Hukuk Fakültesinde okumaya yetiyor. Bu tespit tıp eğitiminden, sosyal bilimler alanındaki tüm bölümler için geçerli. Umutlu ve hazırlığını iyi yapmış her aday için üniversitelerde yer var.
Alpaslan Dartan
Özel Şişli Terakki Lise ve Fen Lisesi Müdür Yardımcısı
Türk PDR Derneği İstanbul Şube Başkanı
Bu yazının kısa versiyonu 20 Temmuz 2016 tarihli Posta Gazetesi Eğitim Eki’nde yayımlanmıştır.
