Kimya Bölümümüzün “Suya Dair Bir Yaşam Simülasyonu” ve “Fotoğraf Teması Etrafında STEAM” adlı çalışmaları, Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) düzenlediği “Saklı Kalan Başarılar” temalı 17. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’nda sunum olarak yer alacak. Bu konferansın online (çevrim içi) araçlarla yapılması planlanıyor.
Levent Yerleşkemizden lise Kimya öğretmenlerimiz Asuman Okka ve Arzu Kırmızıoğlu’nun 9. sınıflarda performans görevi olarak tasarladığı ve konferansta sözlü sunacakları “Suya Dair Bir Yaşam Simülasyonu”, küresel su kriziyle ilgili iki büyük soruna odaklanıyor: “Su kaynaklarına erişilebilirlik”, “Güvenli ve temiz içme suyu”. 2019-2020 öğretim yılında her iki yerleşkemizde lise ve fen lisesi 9. sınıf öğrencileriyle 
uygulanan; sınıf içi tartışma, atölye çalışması ve yansıtma yazısı olarak 3 bölümden oluşan bu çalışmanın amacı; öğrencilerin iklim krizi, su krizi gibi küresel sorunlar hakkında sahici sorular ve sahici cevaplar bulabilmelerine yardımcı olmak.
Bu çalışmayı tamamlayan öğrenciler,
- Dünyadaki kullanılabilir su kaynaklarının sınırlılığını açıklayabilmeli,
- Farklı su kaynaklarına örnekler verebilmeli,
- Ülkeler arasındaki farklılıkları ve suya erişimlerini açıklayabilmeli,
- Su kullanımı ve kaynaklara ulaşımdaki eşitsizliğinin nedenlerini fark edebilmelidir.
Çalışmada farklı ülkelerin gerçek ekonomik, sosyal, coğrafi verileri kullanıldı. Verilerin sayılardan ibaret kalmadığı öğrenme deneyimleri tasarlandı. Yaşanan deneyim eğlenceli bir oyun ile dramatik bir gerçeklik arasında bir yerde gerçekleşti. Okulda yapılan çalışmalar öğrenciler arasında adalet ve eşitlik gözetilerek düzenlenirken, bu atölye çalışması, alışılmışın dışında, öğrencilere adaletsiz ve rekabetçi bir ortamda aynı görevi yapmaları üzerine kurgulandı. Bu durum öğrencilerde oldukça çarpıcı ve gerçekçi bir etki yarattı.
Atölye çalışması sırasında öğrencilerimiz, farklı ülkeleri temsil eden gruplara ayrıldı. Ülkelerin gerçek verilerini kullanarak ve bu kısıtlar içinde kalarak kaynakları farklı olsa da her ülke, aynı görevi tamamlamaya çalıştı. Asıl hedef, bu deneyim sırasında kaynakların sınırlılığını ve ülkeler arasındaki eşitsizliğin etkilerini yaşayarak fark etmeleriydi. Ardından, yaşadıkları deneyimin onlarda nasıl etkiler bıraktığını yazdılar. Yansıtma yazıları çalışmanın beklenen etkileri yarattığı konusunda ikna edici veriler sağladı.
Öğrencilerimizin bazı yansıtma yazılarından örnek cümleler:
“Ne kadar çarpıcı olurlarsa olsunlar istatistikler pek de akılda kalıcı olmuyor. Bu yüzden, suya ulaşmadaki adaletsizliği kısmen de olsa deneyimleyerek öğrenmek etkisinin daha kalıcı olmasını sağladı. Ayrıca durumun bir parçası olmak, empati duygumuzu harekete geçirdiğinden öğrenmeyi kolaylaştırdı.”
“Sonuçta bazı gruplar daha avantajlıydı ve işleri daha kolaydı. Bu haksızlık değil miydi? Hepimizin eşit şartlarda çalışması gerekmiyor muydu? Sonradan anladım ki şu an dünyada gerçekleşen şey tam da buydu ve bizim yaptığımız çalışma durumu kavrayıp çözüm üretebilmemiz için bir simülasyon görevi görüyordu.”
“Bu çalışma ile hem eğlendim hem de öğrendim. Eğlenerek öğrenebilmek çok güzel.”
“Susuzluğun hep sadece ülkelerin coğrafi konumlarından kaynaklanan bir sorun olduğunu düşünüyordum. Ancak suya sahip olmak yeterli değilmiş. O suyu içilebilir hale getirmenin de maliyetleri var ve ülkenin gelişmişliği bu anlamda önemliymiş.”
“Fotoğraf Teması Etrafında STEAM” ise Asuman Okka’nın konferansta poster sunum olarak yer alacak bir diğer kimya çalışması. Bu çalışmada Okka, “fotoğraf” teması etrafında tüm STEM alanları ve sanatı bir araya getiren, 16 ders saati süren bir öğretim tasarımı geliştirdi. Bu tasarım STEM (Science, Technology, Engineering and Mathmematics) alanları ve sanatı Bilim Uygulamaları dersine entegre eden özgün bir modeldir.
Tüm STEM alanlarını tamamen yapılandırılmış biçimde birbirine bağlayan bu öğretim tasarımının hedefi; öğrencilerin mühendislik tasarım süreci konusundaki deneyimleri, STEM alanları arasında bağlantı kurma ve öğrenme motivasyonları üzerinde nasıl bir değişime neden olduğunu incelemek.
Mühendislik sürecinde ihtiyaç duyulacak matematik, fizik ve biyoloji konuları; fotoğraf sanatının tarihi ve teknik gelişimi rönesans dönemi resim sanatı ile ilişkilendirilerek uygulamalı olarak işlendiği resim ve teknoloji dersleri ve veri kaydetme ve çözelti hazırlama konularının ardından öğrenciler, uygulamanın kalbi olan mühendislik tasarım sürecinde, bilgi temelli hayat problemiyle karşılaştı.
Bilgi temelli hayat problemi. “Bir ressam olduğunuzu hayal edin. Gördüğünüz manzarayı aynen resminize aktarmayı düşünüyorsunuz. Bunun için teknolojiden yardım almak istiyorsunuz ama imkânlarınız kısıtlı. Akıllı telefonunuz, fotoğraf makineniz ya da internetiniz yok. Elinizde karton, teneke içecek kutuları, tahta parçaları gibi kolay ulaşılır malzemeler ve siyah-beyaz fotoğraf kâğıtları ve fotoğraf banyosu için gereken çözeltiler var. Bu malzemelerle görüntü kaydedebileceğiniz ve daha sonra onun kopyasını alarak orijinal resminizi yapabileceğiniz bir araç geliştirmelisiniz. Görevinizde başarılar dilerim.”
Öğrenciler bu probleme çözüm bulmak için ilk 10 ders öğrendikleri tüm bilgileri kullandı ve iğne deliği fotoğraf makinesi tasarlayarak fotoğraflar çekip, çektikleri fotoğrafları banyo ettiler. Tasarımlarını bu şekilde test ettikten sonra değerlendirme aşamasına geçerek süreci tamamladılar.
