Kütüphanemizde 21. Yüzyıl Becerileri

21. Yüzyıl Becerilerini Kazandıran ve Yaşatan Kütüphane Örneği

Terakki Vakfı Okulları kütüphanelerinde disiplinler arası işbirliği kapsamında PYP temalarını, profillerini ve tutumlarını destekleyici kaynak sağlayarak, bilgi okuryazarlığı dersleri, PYP etkinlik çalışmaları yapıyoruz. Amacımız öğrencilerimizin araştırma, sorgulama becerilerini geliştirmek, akademik dürüstlüğün önemini kavramış, yaşam boyu öğrenmeyi bilen bireyler olarak yetişmesine, sosyal ve kültürel yönde gelişmesine katkı sağlamak. Bu dersler ve etkinliklerle öğrencilerimizin 21. yüzyıl becerilerine sahip, barış dolu bir dünya yaratma bilinciyle, kültürel kimliklerini koruyarak dünya insanı olmalarını hedefliyoruz.

Neden 21. Yüzyıl Becerileri?

Hayatımızın her alanında çok hızlı değişimlerin olduğu 21. yüzyıl dönemini yaşamaktayız. Bu değişimin daha çok teknoloji ve bilgi alanında olduğunu görüyoruz. Teknoloji yaşamımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldiği gibi, coğrafi sınırları kaldırarak, küresel bir rekabet ortamı yaratmış, hızlı bilgi artışını sağlayarak, bilgiye ulaşmayı da kolaylaştırdı.

Bu gelişmelerin olduğu bir ortamda dünyaya gelen ve bu teknolojiyle iç içe büyüyen, dijital dili ana dili haline getiren bir kuşak yetişmekte ve bu kuşağın kendinden önceki kuşaklara göre bilişsel, sosyal, kültürel ve eğitim alanında farklılıklar gösterdiğini görüyoruz.

Dünya Ekonomik Forumu ‘Geleceğin Meslekleri’ adlı raporunda dördüncü endüstri devrimi nedeniyle geleceğin mesleklerinin bugünün mesleklerine göre ciddi farklılıklar göstereceğini açıkladı (Ocak 2016). Yine bu rapor 2016’da ilkokula başlayan çocukların % 65’inin şu anda henüz var olmayan mesleklerde çalışıyor olacaklarını bildiriyor.

Dördüncü endüstri devriminin sağlıktan ulaşıma pek çok konuda hayatımızda önemli değişikler yapması öngörülüyor. Artık biyoteknoloji, yapay zeka, genetik, uzaktan erişimli kontrollü cihazlar, üç boyutlu yazıcılar gündemde ve dünya bu sistemlerle dönmeye başladı. Bu gelişmelerle birlikte uzun vadeli olarak eğitim sistemlerinin de dünyadaki bu değişime ayak uydurması gerekiyor. 21. Yüzyılın hızlı değişen ortamına daha iyi uyum sağlayacak beceri ve yeterliklerle donatılmış, kendi çağlarının problemlerini çözebilecek bilişimsel düşünceye sahip, hayat boyu öğrenmeyi sürdürebilme becerilerine sahip öğrenciler yetiştirmek için geleneksel eğitim anlayışında değişime ihtiyaç duyuldu. Tek bir öğrenme modeli yerine çoklu öğrenme modelleri, programları konusunda çalışmalar yapıldı. Bu çalışmalardan bazıları şunlardır;

• “MEB 21. Yüzyıl Öğrenci Profili” isimli çalışma
• Türkiye Özel Okullar Birliği 13. Geleneksel Eğitim Sempozyumu
• ABD’ de 21. Yüzyıl Becerileri Ortaklığı Girişimi/P21 Partnershipfor 21 Century
• Avrupa’da “21. Yüzyıl Yetkinlikleri” ortak komisyonu
• OECD Eğitim Araştırmaları ve Yenilik Merkezi

Bu çalışmalar sonucu bireylerin ve toplumların 21. yüzyılda başarılı olabilmeleri için gerekli beceriler belirleniyor. Bu beceriler;

Öğrenme ve Yenilenme Becerileri

• Yaratıcılık ve Yenilik
• Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme
• İletişim ve İşbirliği

Bilgi, Medya ve Teknoloji Becerileri

• Bilgi Konusunda Okur-Yazarlık
• Medya Konusunda Okur-Yazarlık
• BİT (Bilgi, İletişim, Teknoloji) Konusunda Okur-Yazarlık

Yaşam ve Meslek Becerileri 

• Girişimcilik ve Özyönelim
• Sosyal ve Kültürler Arası Beceriler
• Esneklik ve Uyum
• Liderlik
• Üretkenlik ve Sorumluluk

Türkiye’de ve dünyada hızla artan farklı öğrenme model ve programların başında IB programları geliyor. IB programlarının amacı, ulusal ve uluslararası değerlere sahip, daha iyi ve daha huzurlu bir dünya yaratmak isteyen, uluslararası zihniyeti olan bireyler yetiştirmektir. Bu amaç; PYP öğrenen profil, beceri ve tutumları ile hayata geçirilir. PYP öğrenen profil, tutum ve becerileri ile 21. yüzyıl becerilerine baktığımızda birbiriyle örtüştüğünü görebiliriz.

21. Yüzyılda bilgi miktarındaki hızlı artış, bilgiyi aramada ve doğru bilgiye erişimde çeşitli zorlukları da beraberinde getirdi. Bireylerin bu bilgi okyanusunda aradığı bilgiyi bulmaları, tanımlamaları, yorumlama, analiz ve değerlendirme yapabilme gibi üst düzey becerileri daha fazla anlam kazandı. Bu becerilerin kazandırılmasının da öğrenmeyi öğrenme ve bilgi okuryazarlığıyla mümkün olduğunu biliyoruz.

Öğrencilerimize tüm hayatları boyunca gerekli olacak bilgi ve becerileri kazandırabilmek için 2004 – 2005 öğretim yılında başladığımız bilgi okuryazarlığı dersini 1-4. sınıf seviyesinde çeşitli etkinlik ve çalışmalarla planlı bir program doğrultusunda yapıyoruz.

IB-PYP programları incelendiğinde araştırma becerilerinin ve diğer becerilerin kazandırılmasında kütüphanelerin merkezi bir konumda olduğunu görüyoruz. Terakki Vakfı Okulları ilkokul kütüphanesi olarak gerek kaynak, gerekse ders ve etkinlik olarak tüm disiplinleri destekliyoruz.

Yaptığımız bu derslerden bazıları:

1.sınıf öğrencilerimize kütüphaneyi ve kitapları doğru kullanma davranışlarını kazandırmak için Kütüphanedeki Davranışlarım adlı etkinlik yapıyoruz.

Ayrıca kütüphanede yapılması gereken davranışların kazandırılması için “Benim Evim Kitaplık” adlı çizgi filmi izletiyoruz. Benim Evim Kitaplık; drama, çizgi film ve kütüphane ile işbirliği içinde çizgi film atölyesinde çizgi film kulübündeki öğrencilerimiz tarafından yapıldı. Senaryonun oluşmasında kütüphane olarak, öğrencilerimizde kazandırmayı hedeflediğimiz davranışlarla ilgili konuları belirledik. Bu konular kütüphane davranış kuralları, ödünç kitap alma kuralları, kitabı zamanında iade etme ve kitabı güzel kullanmadır.

Yaratıcı drama öğretmenimiz, bu konular çerçevesinde “Eğitim için Tiyatro” projesi kapsamında çizgi filmin senaryosunu yazdı. Tiyatro oyunu olarak da sahnelenen bu tiyatro metni aynı isimle çizgi film kulübündeki öğrencilerimizin çizimi ve seslendirmesiyle çizgi filme uyarlandı.

2. sınıf öğrencilerimizle ‘Yer Bulma’ ünitesi kapsamında gerçekleştirdiğimiz ‘Kütüphane Kaynaklarını Buluyorum’ etkinliğiyle kütüphane kaynaklarını ve bu kaynakların kütüphanede bulunduğu yeri öğrencilerimize öğretmeyi amaçlıyoruz.

3. sınıf öğrencilerimize kütüphaneyi doğru kullanma ve araştırma becerisi kazandırmak için, kütüphane sınıflama sistemi olan Dewey Onlu Sınıflama sistemini hazırladığımız sunumla anlatıyoruz. “Dewey Puzzle” oyununu oynatarak konunun pekiştirilmesini sağlıyoruz. Ayrıca Dewey sistemi ile ilgili anlattığımız hikayeyi eğlenceli bir hale getirmek amacıyla hazırladığımız powtoon filmini izletiyoruz.

Akademik dürüstlük ve araştırma yapma adımları konularında yaptığımız derslerle 4. sınıf öğrencilerimizin, akademik dürüstlüğün önemi ve gerekliliğini kavramalarını sağlayarak, onlarda araştırma yapma bilincini oluşturmayı amaçlıyoruz. Bu derste öğrencilerimize akademik dürüstlük kapsamında hazırlanmış olan TVO Akademik Dürüstlük politikasını açıklayarak, araştırmalarında kendilerine ait olmayan bilgi ve fikirlerin kaynağını belirtmesinin önemini anlatıyoruz. Tüm öğrencilerimizin okul yaşantılarının her alanında; ödev yaparken, proje geliştirirken, sınav olurken, konuşma dilinde, bilgi ve becerilerini kullanarak etik bir duruş sergilemesi, akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranmasını bekliyoruz.

Ayrıca öğrencilerimizin; sosyal, düşünme, iletişim, araştırma – sorgulama ve yaşam boyu öğrenme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmak için sınıf seviyelerine göre Araştırma Yapma Rehberi hazırladık.

Araştırma yapma ve akademik dürüstlük bilgileri konularında 2 ve 3. sınıflarımızın da seviyelerine uygun dersler yapıyoruz. Bu derslerde dergi ve kitabın kaynakça bilgilerini öğretme konusunda öğrencilerimize farklı formatlarda çalışma kağıtları yaptırarak (Kitabımı Tanıyorum ve Dergilerde Sanata Yolculuk gibi) araştırma yapma adımlarını anlatıyoruz.

Yaptığımız etkinlik haberlerini Facebook sayfamızdan takip edebilirsiniz.

Kütüphane kaynaklarımızı web sayfamızdan inceleyebilirsiniz.

Kaynakça:

• bto418haticegulgun,08.01.2017.
  https://bto418haticegulgun.wordpress.com/2015/04/14/21-yuzyilda-ogrenci-ve-ogretmen-ozellikleri
• Eğitimtercihi,25.01.2017.
  www.egitimtercihi.com/ozelokullar/13124-ozel-okullarin-13-geleneksel-egitim-sempozyumu-sonuc-bildirgesi-yayinlandi.html
• docplayer.biz.tr/846307-Ogrenci-merkezli-siniflarda-21-yuzyil-becerilerin-gelisimi.html, 28.01.2017.
• mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/34/34/970222/dosyalar/2013_11/22020856_
  21_yuzyil_becerileri.pdf 26.01.2017.
• P21 Partner ship for 21 st century learning. 10.01.2017.
  www.p21.org/our-work/p21-framework
• yasamboyuogrenme,01.01.2017
  https://yasamboyuogrenme.wikispaces.com/21.+Y%C3%BCzy%C4%B1l+Becerileri

Günay Yıldız Yılmaz & Nurcan Zenginer
Kütüphaneci
Terakki Vakfı Okulları