2008 yılından bu yana lise öğrencilerimiz biyoloji öğretmenlerimizin danışmanlığında doku kültürü laboratuvarımızda hücre kültürü ile ilgili çalışmalarını sürdürüyorlar.
Geçtiğimiz yıllarda kanserli hücre hatları ile yaptıkları araştırmalarla TÜBİTAK Proje Yarışmalarında Türkiye çapında dereceler ala öğrencilerimiz bu yıl Parabenlerin sağlıklı hücrelere etkisini araştırdılar.
Öğretmenleri Gizem Merve Bayyurt ve Funda Ejderin danışmanlığında çalışmalarını sürdüren öğrencilerimiz Nazlı Bilgili, Dilara Kesim ve Nora Yalçın; “Parabenlerin İnsan Retina Hücrelerine Etkisinin Sitokimyasal Yöntemlerle İncelenmesi” konulu projeleri ile 8-11 Mayıs’taki 21. MEF Eğitim Kurumları Proje Yarışması’nda teşvik ödülü aldılar.
Son on yılda yapılan çalışmalarda göğüs kanserindeki artışın sebeplerinden birinin östrojenik ve genotoksik özellikleri olan ve göğüs çevresinde kullanılan vücut bakım ürünlerinde bulunan kimyasalların olduğu savı ortaya atıldı. 2004 yılında yapılan çalışmalar ise bu kozmetik ürünlerine maruz kalan sağlıklı hücrelerin genlerinde kararsızlığın olduğunu öne sürmekte. Genomik kararsızlık ise hücrelerin şekil değişikliği, sentral dogmada hatalar ve aksama, hücre ölümü veya tümör oluşumu gibi çeşitli sonuçlar doğurmakta. Bu mekanizmalara hangi madde içeriğinin sebep olduğunun bilinmemesi bilim insanlarının bu yöndeki çalışmalarını hızlandırmakta.
Öğrencilerimiz ilaç, kozmetik ve gıda maddelerinde koruyucu katkı maddesi olarak kullanılan parabenlerin, hücrelerin canlılığına bir etkisinin olup olmadığını gözlemlemek için, insan kökenli göz retina hücrelerine (MIO-M1) farklı konsantrasyonlarda çeşitli parabenler (metilparaben ve butilparaben) uygulayarak hücrelerin çoğalma hızında, canlılığında ve ölüm indeksindeki değişimleri araştırdılar.
Öğrencilerimizin elde ettiği bulgular sonucunda birçok tüketim ürününde koruyucu katkı maddesi olarak kullanılan metil ve butil paraben % 0.02 ve % 0.2 konsantrasyonlarında ve belirli sürelerde canlı hücreye verildiğinde, hücre canlılığı 48 saat sonunda anlamlı bir biçimde azalış gösterdi. Bu konuda yapılan literatür taramalarında, paraben ile MIO-M1 hücrelerinin birlikte yer aldığı bir çalışmaya rastlanmadı ve böylelikle bu tür bir çalışma ilk kez öğrencilerimiz tarafından gerçekleştirilmiş oldu.
Öğrencilerimiz yaptıkları bu çalışman sonucunun koruyucu katkı maddelerinin kullanılırken miktarının iyi belirlenmesi ve ürünlerin etiketlerine içeriklerinin detaylı bir şekilde yazılmasının üreticilere yol gösterici olacağını düşünüyor; tüketicilerin de kozmetik, ilaç ve gıda ürünlerini alırken daha bilinçli ve duyarlı olmaları gerektiğine inanıyorlar.
