Tepeören Yerleşkemizden ortaokul 5. sınıf öğrencilerimiz, 2022 – 2023 öğretim yılında çevre gönüllüsü olarak Çevrenin Genç Sözcüleri (Young Reporters for The Environment) Programı’na katıldı. Öğrencilerimiz, gençlerin çevre sorunlarına dair görüş ve
fikirlerini topluma aktarabilmeleri için makale, fotoğraf ya da video kaydı yoluyla çevre gazeteciliği yapmalarını destekleyen bu program kapsamında “Atık Mı? Çöp Mü?’’ adlı bir makale yazdılar.
Deniz Ela Abul (5A), Lara Aybar (5A), Ece Kükrekol (5B), Duru Güner (5B), Neris İnci Yalçınkaya (5C) ve Saniye Ceren Arslan (5C); Fen Bilimleri öğretmenimiz Saadet Etli danışmanlığında aşağıdaki bu makaleyi yazarken, iklim değişikliğinde kendi tutum ve davranışlarının etkisini görmeyi ve değişime kendilerinden yola çıkarak başlamaları gerektiğini vurgulamayı amaçladılar.
Yazdıkları bu makale 25 Nisan Salı günü Çevrenin Genç Sözcüleri Ulusal Koordinasyon Merkezi’ne gönderilecek. Uluslararası yarışma sonuçları ise Haziran sonunda toplanacak uluslararası jüri tarafından belirlenecek. Kazanan okulların çalışmaları Temmuz ayı içinde açıklanacak.
Atık mı Çöp mü?
Kömür, petrol ve doğal gaz yaktığımızda atmosfere salınan karbondioksit gazı dünyanın ısınmasına yol açıyor. Üretim yaparken ve ürettiklerimizi dağıtırken atmosfere büyük ölçüde karbondioksit gazı salıyoruz. Bu gazlar Güneş’ten gelen ışınları tutarak yeryüzünün daha çok ısınmasına ve sonunda da iklim değişikliğine sebep oluyorlar.
Kömür, petrol ve doğal gaz yandığında ortaya çıkan karbondioksit gazı dünyanın ısınmasına yol açıyor. Üretim yaparken ve ürettiklerimizi dağıtırken bu yakıtları kullandığımız için atmosfere büyük ölçüde karbondioksit gazı salıyoruz. Bu gazlar Güneş’ten gelen ışınları tutarak yeryüzünün daha çok ısınmasına ve sonunda da iklim değişikliğini sebep oluyor.
Geçen yıla göre 1.1 santigrat derece artmış olan Dünya sıcaklığı, bu konuda önlem almazsak 2100’e kadar 3,6 santigrat dereceye ulaşacaktır. Tabii bu iyimser bir bakış açısıyla böyle. Çünkü mevcut durumu koruyamıyor, her gün sanayi alanlarını ve tüketimi artırıyoruz.
Bu sorunun nedenlerini düşündüğümüzde ve bir çözüm yolu aradığımızda günlük yaşantımızda en fazla kullandığımız kağıt atıklardan başlamaya karar verdik. Bazı belediyelerin topladıkları atıkları ayrıştırarak geri dönüştürdüğünü biliyorduk fakat belediyeler bu işlemin çoğunu makineler yoluyla yapıyor.
Peki ya ayrıştırmayı yapan makinelerin harcadığı enerji de doğayı kirletmiyor mu? Elbette kirletiyor. Örneğin sadece Pendik’te bulunan atık ayrıştırma tesisi ayda 8 bin ton ayrıştırma kapasitesine sahip ve bu atıkları ayrıştırarak ilgili fabrikalara yolluyor. Bu miktardaki atığı sizce kaç tonluk bir atıktan elde ediyor olabilirler ya da bu atığı geri kazanmak için ne kadar enerji harcıyorlar? Bu yüzden makineler yerine insanlar ayrıştırmayı desteklerse atmosfere daha az karbondioksit/metan gazı salınır.
Sadece okulumuzun 5. sınıflarında ciddi miktarda kağıt toplama kutuları doluyor ama ne yazık ki bu atıkların tamamı kağıt değil. Neler mi var dersiniz? Gong, Bidolu, plastik ayran kutusu, pet şişeler gibi atıkları kağıt atıkları içinden ayırdık.
Ayrıca kağıt atık kutusuna atılan plastikler, bitmemiş yemekler ve içecekler, kağıtların ıslanmasına ve küflenmesine neden olmaktadır. Islanan veya küflenen kağıtlar geri dönüştürülememektedir. Okulumuzdaki kağıt atık kutularından haftada 4700 g kağıt atık geri dönüştürülebilirken yaklaşık 1000 g atık kağıt küflenerek çöp olmaktadır. Bu yüzden insanlar bir atığı geri dönüşüme atarken ayrıştırmaya dikkat ederek atmalıdır.
Gerçek küresel müzakerelerde de kullanılmış olan iklim sistemi dinamiklerinin bilgisayar simülasyonu olan En-Roads simülasyonu üzerinden edindiğimiz verilere dayanarak söyleyebiliriz ki eğer sadece ormansızlaşmayı şu anki duruma göre yarı yarıya azaltırsak 2100 için beklenen sıcaklık artışını 0.1 santigrat derece düşürebiliriz. Aynı şeyi kömüre de uygularsak bu düşüş toplamda 0.2 derece olur. Başka bir deyişle eğer atık kağıtları daha etkili ayrıştırabilirsek hem kağıt tüketiminden hem de atıkları ayrıştırmak için kullanılan yakıttan büyük oranda tasarruf sağlamış olacak ve iklim değişikliğine bir nebze de olsa da dur diyebileceğiz.
Climate Interactive tarafından geliştirilen En-Roads iklim simülasyon programı enerji arzı, ulaşım, arazi ve endüstri emisyonu gibi birincil enerji kaynaklarının kullanım politikasının ve karbon emisyonlarının küresel sıcaklığa etkisini gösteren bir araçtır.
Bu araç üzerindeki faktörleri artırıp, azaltarak alınan ve uygulanan kararların uzun vadeli iklim üzerindeki etkilerini görebilir ve izlememiz gereken çevre politikasını belirleyebiliriz.
