“Geleceğin otomobilleri hangi enerji kaynağını kullanacak?” sorusunun cevabı henüz tam belli olmasa da, elektrikli otomobiller yıllarca umut bağlanan hidrojenlilerin önüne geçip yavaş yavaş yaygınlaşmaya başladı. Şu anda en büyük sıkıntı menzil. Diğer bir sıkıntı da akülerin pahalı ve ağır olması.
Gerçi bu problemler yüzyıl önce de vardı. Otomobiller ilk ortaya çıktığında kurşun akülerle çalışan elektrikli otomobiller de vardı. Fakat petrolün yaygınlaşmasıyla elektriklilerin pabucunu dama attılar. Çünkü ağırlık/enerji oranı çok daha yüksekti ve petrol her yerde temin edilebilir oldu ve de ucuzdu. Fakat devran döndü. Petrol hem pahalı, hem de çevreye zarar veriyor. Bu arada akü/batarya teknolojisi ve elektronik çok çok ilerledi. Şimdi elektrikli otomobiller zamanında kaptırdıkları tahtlarını geri almak, petrolün kirlettiği dünyamıza bir nebze olsun nefes vermek istiyorlar. Tabii bu istemekle hemen olmuyor. Son yıllarda otomotiv liderleri ve elektrikli otomobilleri ile ortaya çıkan Tesla gibi yeni üreticiler bu geçişin fitilini ateşlediler.
Henüz teşviklere rağmen araç fiyatları ve menzil konusunda istenilen noktaya gelinemedi. Avrupa’nın bir kısmı dışında elektrikli şarj istasyonları henüz çok yaygın değil. Düz şarj işlemi de oldukça uzun sürüyor. Ama bunlar şimdilik önemli engeller olsa da yakın gelecekte birer birer ortadan kaldırılacak. Şu anki geçiş dönemi için en uygun çözüm, en pratik çözüm hibritler. Hem elektrikli hem de benzinli motorlara sahip bu araçlar hem daha az tüketiyor, hem çevreyi daha az kirletiyor. Elektriklilerin gelişmesine de büyük katkıda bulunuyorlar.
Geleceğin çok daha verimli ve de çevreci otomobillerinin geliştirilmesi konusunda sadece otomotiv endüstrisinin AR-GE’leri çalışmıyor. Bunların dışında üniversite ve enstitüler gibi akademik ortamlarda da birçok çalışmalar yapılıyor ve katkılarda bulunuluyor. Ülkemizde bu alanda çalışanlar arasında bir de lise var. Terakki Vakfı Okullarından Şişli Terakki Lisesi (Anadolu) ve Fen Lisesi öğrenci ve öğretmenlerinden oluşan “Team TERAKKİ” kulübü, 2004 yılından beri daha verimli ve alternatif enerji kaynakları kullanan ulaşım araçları konusunda çalışmalar yapıyor. Kulüp yaptığı çalışmaların sonuçlarını gençlerin enerji verimliliği ve alternatif enerji kaynakları konusunda araştırma yapmaya teşvik etmek amacıyla yapılan Shell Eco-marathon yarışmasında test ediyor.
Team TERAKKİ, Shell Eco-marathon Europe yarışmasına 2005 yılından beri hiç ara vermeden katılıyor. 8 yıldır “Prototip” kategorisinde yarışan takım, 7 yıl benzinli ve etanollü yakıt dallarında yarıştıktan sonra aracını elektrikliye çevirip, batarya elektrik dalında yarışmaya başladı. İlk katıldığı yıl Fransa’nın Nogaro pistinde 1 litre yakıt ile 89 km olan skorunu her yıl biraz daha artırarak, 2011 yılında Almanya’nın EuroSpeedway Lausitz pistinde 492 km’ye kadar yükseltti. Geçen yıl (2012) Hollanda’nın Ahoy Arena pistinde ilk kez katıldığı elektrik (“battery electric”/”plug-in”) dalında 1 kW/saat elektrik enerjisi ile 103 km’lik bir skor elde etti. Bu sonuç 1 litre yakıt ile 916 km’ye karşılık geliyor.
Team TERAKKİ, bugüne kadar 3’ü Prototip ve 1’i Şehir Konseptinde olmak üzere 4 araç tasarlayıp, üretti. Prototip araçlarından bir tanesi İstanbul’da bulunan Rahmi Koç Müzesinde sergilenmekte.
Prototip araçlardaki 8 yıllık kariyerinden sonra daha büyük araçların yarıştığı diğer ana kategori olan “Şehir Konsepti -Urban Concept”e geçti. 2013 yılında Hollanda’nın Rotterdam şehrinde yapılan, 24 ülkeden 200’e yakın takımdan 3.000’den fazla lise ve üniversite öğrencisinin yarıştığı Shell Eco-marathon Europe 2013’e kendi tasarlayıp imal ettiği “Terakki Urban Electric 2013” adını taşıyan tamamen elektrikli otomobilleriyle yarıştı.
Elektrikli şehir konsepti aracı üzerinde çalışmalara devam eden Team TERAKKİ geçtiğimiz yıl ülkemizde ilk kez yapılan Shell Eco-marathon Türkiye 2015 yarışmasında UrbanConcept kategorisinde yarışan tek lise takımı olarak üniversite takımlarıyla yarıştı ve Hollanda’nın University of Technology Eindhoven (TU/e) takımı ardından 3. oldu.
Aynı yarışmaya Tepeören kampüsümüzde yeni kurulan Shell Eco takımız “Turbo TERAKKİ” de katıldı. Hava koşullarının uygun olmamasından dolayı prototip araçların piste çıkmasına müsaade edilmedi. Yarışmada iki yerleşkemizdeki takımlarımız Team TERAKKİ ve Turbo TERAKKİ “Team Spirit/Takım Ruhu” kupasını birlikte kazandı. Terakki takımlarının çalışmalarından etkilenen Uludağ Otomotiv İhracatçıları Birliği yarışma ödülleri arasına Terakki için özel ekledikleri “OİB Özel Ödülü”nü Team TERAKKİ ve Turbo TERAKKİ’ye verdi.
Bu yıldan itibaren Shell Eco-marathon Europe İngiltere’nin Londra şehrindeki Kraliçe Elizabeth Olimpiyat Parkı’nda yapılmaya başlandı. 27 Haziran-3 Temmuz 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen Shell Eco-marathon Europe 2016’da Team TERAKKİ Urban Concept kategorisinde ülkemizi temsil eden tek Türk lisesi oldu. Yarışmaya Tepeören yerleşkemiz Turbo TERAKKİ takımından öğrencilerimiz de Team TERAKKİ ile katıldı.
Geçtiğimiz günlerde Türkiye İhracatçılar Meclisi Dış Ticaret Kompleksinde ikincisi düzenlenen Shell Eco-marathon Türkiye 2016’ya katılan 13 takım arasında Team TERAKKİ ve Turbo TERAKKİ takımları da yer aldı. Team TERAKKİ, Urban Concept kategorisinde Battery Electric dalında, Turbo TERAKKİ ise Prototype kategorisinde Gasoline dalında yarıştı. Yarışmanın açılışında yer alan Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Dr. Faruk Özlü padok alanında katılımcı takımların çadırlarını gezip araçlar ve takımların çalışmaları hakkında bilgi aldı.
Takımlarımız gelecek yıl Londra’da düzenlenecek Shell Eco-marathon Europe 2017’ye biri UrbanConcept diğeri Prototype kategorilerinde yeni tasarım araçlarıyla katılmak için yoğun bir şekilde çalışmalarını sürdürüyor.
Ziya Bahtiyar
Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki Lisesi/Fen Lisesi
Fen Projeleri Koordinatörü
