Her iki yerleşkemizde lise ve fen lisesi 9. sınıf öğrencilerimiz, kasım ayı içinde Kimya derslerinde 9. sınıf konusu olan “Su ve Hayat” hakkında hem öğretici hem eğlenceli bir performans çalışması yaptılar. Kimya öğretmenlerimiz Asuman Okka ve Arzu Kırmızıoğlu, tasarladıkları bu çalışmayı 2020 yılında 17. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’nda sözlü olarak sunmuştu.
Öğretmenlerimiz verilerin sayılardan ibaret kalmadığı, eğlenceli bir oyunla dramatik bir gerçeklik arasında kalan bir öğrenme deneyimi tasarladılar. Bu deneyimi, adaletsiz ve rekabetçi bir ortamda öğrencilerimizin aynı görevi yapmaları üzerine kurguladılar. Bunu yaparken, kaynakların sınırlılığını ve ülkeler arasındaki eşitsizliğin etkilerini yaşayarak fark etmelerini amaçladılar. Su krizinin aslında uzağımızda olmadığını hatta tam ortasında bulunduğumuzun anlaşılmasına yardımcı olabilmek, sorunu doğru şekilde ele alabilmek ve sorunun çözümüne gerçek katkılar sağlayabilmek ihtiyacından yola çıkarak bu çalışmayı geliştirdiler.
Bu çalışma küresel su kriziyle ilgili iki büyük soruna odaklanıyor: Su kaynaklarına erişilebilirlik ve güvenli ve temiz içme suyu.
Bu performans çalışması 3 aşamadan oluşuyor:
- Öğrencilerimiz ders öncesinde; küresel su krizi, temiz suya erişim konusunda ülkeler arası farklılıklar ve su arıtımı konusunda bir sunum izlediler.
- Ders sırasında, 2 ders saatlik blok derste temiz suya erişim konusunda ülkeler arası farklılıkları deneyimleyebilecekleri bir atölye çalışması gerçekleştirdiler.
- Ders sonrasında; yaşadıkları deneyimlerin kendilerinde bıraktığı etkileri anlatan bir yansıtma yazısı yazdılar.
Ülkelerin gerçek verilerinin kullanıldığı bu atölye çalışması sırasında öğrencilerimiz, farklı ülkeleri temsil eden gruplara ayrıldı. Belirli kısıtlar içinde kalarak kaynakları farklı olsa da
aynı görevi tamamlamaya çalıştılar. Her grubun, temsil ettiği ülkenin gerçek sosyoekonomik verileriyle orantılı bir bütçesi vardı. Farklı bütçeye sahip ülkeler coğrafi su rezervlerine göre farklı miktarlarda yatırım yaparak su arıtım sistemi kurdular. Bütün ülkeler yatırımları sonrasında ellerinde kalan parayla arıtma sisteminin son parçası olan su filtresini yaptılar. Ancak su filtresinin nasıl yapılacağı konusunda öğrencilere bilgi verilmedi. Kurulan marketteki malzemeleri inceleyerek bütçelerine göre bir filtre tasarlamaya çalıştılar. Bütçeleri yetersiz kalırsa uluslararası ilişkiler yoluyla diğer ülkelerden yardım isteyebilecekleri söylendi. Öğretmenlerimiz, tüm süreç boyunca sadece alış-verişi yönetti ve gözlem yaptı.
Erişilebilir temiz içme suyu sorunu merkezinde, dünyadaki kullanılabilir su kaynaklarının sınırlılığını ve ülkeler arasında su kaynaklarına ulaşımdaki eşitsizliğin nedenlerini görmelerini sağlayan bu çalışmanın ardından öğrencilerimiz, yaşadıkları deneyimin onlarda nasıl etkiler bıraktığını yazdılar.
Bu yansıtma yazılarından bazı örnekler:
“…Bu bir oyun değildi, bu siyasi ve ekonomik hayatın bir sembolize edilişiydi. Benim düşünceme göre su gibi hassas ve hayati konularda tüm ülkeler el ele vererek kaynakları korumaya, ekonomilere su konusunda desteklemeye yönelik plan oluşturmalıyız.”
“…Öncelikle yaptığımız bu çalışma beklediğimden daha eğlenceliydi. Çalışmanın içerisinde yer alan alım satım ve para kazanma gibi işler bana bu uygulamayı gerçek hayat simülatörü gibi hissettirdi.”
“…Ne kadar çarpıcı olursa olsun istatistikler pek akılda kalıcı olmuyor. Bu yüzden, suya ulaşmadaki adaletsizliği kısmen de olsa deneyimleyerek öğrenmek etkisinin daha kalıcı olmasını sağladı. Ayrıca durumun bir parçası olmak empati duygumu harekete geçirdiğinden öğrenmeyi kolaylaştırdı.”
“…Deney sayesinde öğrendiğim bazı siyasi bilgiler de oldu. Çeşitli ortamlarda duyduğum bazı ülke bazında sorunlarda, örneğin konu su kirliliği olsun neden bu tarz çözüm yöntemlerini tercih ettiklerini anlayamıyordum. Nedeni başka çarelerinin olmamasıymış. Sonuçta su yaşam kaynağı. Günlük hayatımızda rutinimiz haline gelen olayların büyük çoğunluğunu su sayesinde gerçekleştiriyoruz. Konu su olduğunda ülkelerin verebileceği hizmetin sınırı yok. Aynı zamanda su zengini ülkelerin alabileceklerinin de.”
“…Kısacası aslında çok basit bir filtre çalışması hem bana hem de arkadaşlarıma bir sürü ders verdi. Bir sonuca varmak gerekirse bu çalışma ile bir taşla iki kuş vurduğumu düşünüyorum. Çünkü öğrendim ki bilgi olmadan birçok şey başarılamıyor ve de dezavantajlarımız olsa bile bunları belirlemek ve çözmek için uğraşmak başarılı sonucu elde etmemize yardımcı oluyor ve bunların hepsinin yanı sıra artık su filtrelerinin nasıl çalıştıklarını biliyorum.”
“…Bu deney sayesinde farklı ülkelerin suya erişmek için farklı zorluklar çektiğini öğrendim. Bu durum kafamda bir sürü yeni soru uyandırdı.”
