Hızlı bir değişimin içindeyiz. Bu değişim hızlı olduğu kadar birçok şeyi kökten değiştirecek kadar da güçlü ve derinden. Sadece gençleri ya da yaşlıları değil her yaştan herkesi etkiliyor. Gidişata bakılırsa durulacak gibi de değil. Tam tersine giderek daha da hızlanacak, daha da derinden her şeyi etkileyecek.
Bazen farkında olduğumuz, bazen de farkında olmadığımız bu değişimi analiz etmek için dışarıdan bir göz ile son 10 yıla bir bakmak yeterli. Sadece dünyanın en değerli şirketlerine ya da en zengin işadamlarına bakmak bile tabloyu ve değişimi görmemiz için yeterli.
Değişimin en temel dinamiklerinden biri teknolojideki hızlı gelişim. Bu gelişimin gerek ekonomik gerek ise sosyal etkileri çok güçlü.
İşte böyle bir dünyada ve böyle bir zamanda eğitimin değeri daha da önemli hale geliyor. Ezberci, “düz akılla” verilen eğitimlerin öğrencileri değil geleceğe, o ana bile yetiştiremediğinin artık herkes farkında, bilincinde. Öğrencilerini geleceğe ve değişime hazırlayanlar, onları 21. Yüzyıl becerileri ile donatanlar ise gelecek öngörülen ya da öngörülemeyen ne getirirse getirsin biliyorlar ki öğrencileri hızlıca adapte olabilecek ve en önde koşmaya devam edecek.
…
Bu eğitim felsefesini en iyi özetleyen projelerimizden biri 2004 yılında başladı. “En az yakıtla en uzak mesafeye” sloganıyla 1985 yılında başlayan, geçen yıllar içinde dünyanın en büyük öğrenci inovasyon yarışmalarından biri haline gelen Shell Eco-marathon yarışmasına katılmak için Terakkili öğrenciler öğretmenlerinin mentörlüğünde Team TERAKKİ’yi kurdular. Bir yıl içinde ilk Shell Eco yarış araçlarını tasarlayıp, ürettiler.
Team TERAKKİ, 2005 yılında ülkemizden Shell Eco-marathon Europe yarışmasına katılan ilk takımlardan biri oldu ve Fransa’nın ünlü Nogaro pistinde yarıştı. Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden gelen ve de çoğu da üniversite öğrencilerinin oluşturduğu takımlar arasında bir Türk lise takımı da artık yer alıyordu.
Team TERAKKİ, ilk Shell Eco yarış deneyimlerinden de faydalanarak ertesi yıl ikinci arabasını tasarladı ve üretti. “Fare” adındaki bu araç yarışmayı takip eden yabancı basının da ilgisini çekmeyi başardı (bu araç uzun yıllar Rahmi Koç Müzesinde sergilendi). Daha sonra ise “kopozit” teknikleri de kullanılarak üretilen üçüncü araç “dünyaya geldi”.
Prototip kategorisinde 1 litre benzin ile 89 km’lik skor ile başlayan proje 7. yılında 1 litre benzin ile 492 km’ye ulaştı. Benzinli ve etanollü içten yanmalı motorların ardından elektrik kategorisine geçildi ve araç benzin yerine elektrik ile çalışır hale getirildi. Artık hedefte geleceğin alternatif enerji kaynakları vardı.
Prototip araçlar kategorisinin ardında 9. yıl daha büyük araçların olduğu yarışmanın “ağır sıkleti” olan Urban Concept (Şehir Konsepti) kategorisine geçildi. Günlük hayatta kullanılabilecek tamamen elektrikli arabalar üzerinde başlayan çalışmalar sonucu 2012 yılında ilk Urban Concept yarış aracı tasarlandı ve 2013 yılında üretildi. Shell Eco-marathon Europe 2013’ten itibaren bu alanda çalışmalara devam edildi.
İkinci Urban Concept olacak 5. aracın tasarımı 2016 yılında; üretimi ise 2017 yılında başladı. Bunların yanında Tepeören Yerleşkesinde 2015 yılında kurulan diğer Shell Eco Takımımız Turbo TERAKKİ, Team TERAKKİ ile birlikte çalışmalarını sürdürüyor. Kurallar gereği iki takım aynı kategori ve aynı enerji dalında olamadığından dolayı Turbo TERAKKİ “prototip” kategorisinde çalışmalarını sürdürüyor. Turbo TERAKKİ de 2016 yılında başlayan yeni aracının tasarım sürecini tamamlayıp bu yıl üretimine başladı.
…
2004 yılında başlayıp günümüze kadar kesintisiz devam eden bu projede birçok öğrenci yer aldı. Bunlar projenin tasarım, mekanik, elektronik, malzeme temini, pilotaj, sponsor ilişkileri, iletişim gibi en az bir kolunda yer aldılar. Birçoğu da birden fazla alanda yer aldı.
Projenin içinde derslerde ve laboratuvar çalışmalarında öğrendiklerini kullanma ve uygulama şansı buldular. Tasarım, mekanik ve elektronik dallarında kendilerini birer mühendislik öğrencisi gibi geliştirdiler. Araştırdılar, geliştirdiler. Yaratıcı ve inovatif tasarımlar yaptılar. En uygun malzemeleri araştırıp temin ettiler. Tasarladıklarını günümüzün ileri teknolojilerinden faydalanarak imal ettiler, ürettiler. Kendi tasarımları ve üretimleri olan araçlarıyla yarıştılar. Geleceğin verimli, akıllı, doğayı kirletmeyen ulaşım araçlarını geliştirmek için hem “akıl teri” hem de “alın teri” döktüler, emek harcadılar.
Projenin çıktısı her ne kadar üretilen araçlar gibi görünüyorsa da bunlar sadece buzdağının görünen, su üstündeki kısımları.
Bunları yaparken de bir takım olarak çalışmayı, birlikte tasarlamayı, birlikte üretmeyi, birbirlerini tamamlamayı öğrendiler, becerilerini ilerlettiler. Ürettiklerinden en iyi şekilde faydalanmayı, emeklerinin karşılığını en iyi şekilde almayı öğrendiler.
Öğrencilerimizin daha lise sıralarında böyle büyük bir proje içerisinde tasarlamayı, tasarladıklarını üretmeyi ve bunu en faydalı şekilde kullanmayı öğrendikleri, deneyimledikleri; onların hem akademik, hem iş kariyerlerini, hem de kişisel gelişimlerine büyük katkılarda bulundu.
2004 yılından bu yana Shell Eco projesinde yer alan öğrencilerimiz başta mühendislik olmak üzere temel bilimlerden sanata birçok dalda yollarına devam ettiler. Bunlar arasında otomotiv alanında tasarımları patente dönüşüp otomobillerde kullanılanları bile var.
Ziya Bahtiyar
Fen Projeleri Koordinatörü
Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki Lisesi/Fen Lisesi
