Hayalden Pistlere…
Hayal etmek, inovasyon, tasarlamak, üretmek… Günümüzün tılsımlı kelimelerinden… Bunlar aynı zamanda Lise Shell Eco Kulübümüzü tanıtmak için kullanabileceğimiz kelimelerin birkaçı. Bunlara takım çalışması, ileri teknolojiyi kullanmak ve geleceği tasarlamayı da eklemek gerek.
Levent Yerleşkemizden Shell Eco-marathon Takımımız Team TERAKKİ, Tepeören Yerleşkemizdeki kardeş takımı Turbo TERAKKİ üyelerinin de yer aldığı karma takımıyla, Temmuz’un ilk haftası Londra’da Queen Elizabeth Olimpic Park’ta Shell Eco-marathon Europe 2018’e katıldı. Türk takımlarının Shell Eco-marathon Europe’a katılmaya başladığı 2005 yılından beri her yıl yarışmaya katılabilmiş tek Türk takımı olarak geleceğin alternatif enerjili ulaşım araçlarını temsil eden Elektrikli Şehir Konsepti kategorisindeki yeni yarış aracı “Terakki Urban Electric 2018” ile yarışta 14. kez yer aldı.
Kendi tasarlayıp ürettikleri yeni elektrikli araçlarıyla yarışan Terakkili gençler; ODTÜ, İTÜ, Boğaziçi, İstanbul, Uludağ ve YTÜ gibi ülkemizin önde gelen 12 üniversitesinin de bulunduğu Shell Eco-marathon Europe 2018’de tek Türk lise takımı oldu.
Diğer yarış araçlarından farklı köşeli, şık tasarımı ve kırmızı rengiyle küçük bir spor otomobili andıran yeni yarış aracımız, Londra’daki yarışmada en çok dikkat çeken araçlardan biriydi.
Shell Eco-marathon Europe 2018’de ilk kez aday olduğumuz Off-Track ödüllerinden Communications Award’ın ilk fazı olan Challenge 1’de jürinin seçtiği en iyi 6 takım arasında Team TERAKKİ, 3. sırada yer aldı. Listeye giren üniversite takımları arasında tek lise ve tek Türk takımı Team TERAKKİ’ydi.
Aracımız İngiltere’den döndükten bir hafta geçmeden 21 – 23 Eylül tarihleri arasında Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Kompleksi’nde ülkemizde 4. kez yapılan uluslararası Shell Eco-marathon Turkey 2018’de de tek Türk lise takımıydık.
Yeni Şehir Konsepti Aracımızın Tasarım ve Üretim Süreci
Team TERAKKİ, 3 Prototip (Prototype) ve 1 de Şehir Konsepti (UrbanConcept) kategorisi yarış aracının ardından ikinci UrbanConcept olacak 5. aracın tasarımına 2016 yılında başladı.
Aracın önce kabuk konsept tasarımı yapıldı. Teknoloji ve Tasarım Öğretmenimiz İsmet Kaptıkaçtı liderliğinde Levent Yerleşkemizden Team TERAKKİ ve Tepeören Yerleşkemizden Turbo TERAKKİ’deki öğrencilerimiz birlikte çalıştı. Tasarlanırken, bilgisayar üzerinde 3 boyutlu tasarım uygulamaları ve 3 boyutlu yazıcılar kullanıldı.
Yeni aracın dış tasarımı için ortaya çıkarılan konseptler arasından köşeli hatlara sahip olan konsept seçildi. Shell Eco-marathon yarışmalarında daha önce bir benzeri olmayan yeni konseptin çalışmaları yarışma kurallarına uygun hale getirilmesi, aerodinamik ve ergonomik tasarım çalışmalarıyla devam etti. Son aşamada aracın kabuk kalıbı ve üretimine uygun hale getirilmesi işlemleri gerçekleşti.
Aracın üretimi ise 2017 yılında başladı. Kabuk üretimi için 1:1 ölçekli kalıp, 5 eksenli dev boyutlu CNC’lerde yapıldıktan sonra Fiberglas (FRP) kullanıldı. Üretilen kabuk üzerinde fazlalıklar kesildikten sonra kapı, bagaj kapağı, pencere, far ve stoplar kesildi. Kabuk üzerindeki son işlem ise boyanmasıydı. Kabuk üretim işlemleri, otomotiv alanında prototip geliştirmede ülkemizdeki en önde gelen firmalardan biri olan Hexagon Studio’nun sponsorluğuyla yapıldı.
Kabuk üretimi sırasında aracın şasi ve yürür aksamının tasarımı tamamlandı. Kabuk tasarımına göre daha teknik olan bu işlemde ana malzeme olarak alüminyum tercih edildi. Tasarım son haline getirilip son kontrolleri de yapıldıktan sonra sponsorumuz Teknik-İş tarafından lazer kesici ve özel kaynak makinaları kullanılarak üretildi.
Kabuk ve şasi üretimi yapıldıktan sonra artık aracın bir bütün haline getirilmesine sıra geldi. Michelin tarafından bu yarışmaya özel üretilen lastiklere uygun alaşım jantlar ve fren sistemi temin edildi. Araca özel direksiyon sistemi tasarlanıp üretimi yapıldı. Eski aracımızdaki elektrik motoruna uygun iki vitesli diferansiyelli aktarma sistemi temin edilerek aracın arkasına monte edildi. Böylece şasi ve yürür aksam tamamlanmış oldu.
Aracın üretimindeki sonraki aşama; far, stop, korna ve cam sileceği ile elektrik tesisatının yapılmasıydı. Bunların ardından kapı, arka bagaj ve pencereler takıldı.
Artık araç minik bir otomobil haline gelmişti. Son olarak aracın elektronik kısımlarına sıra geldi. Öğrencilerimizle tasarlanıp üretilmiş elektronik kısımların yanı sıra aracın hem hareketini hem de diğer özellikleri için ihtiyacı olan enerjiyi sağlayacak yüksek güçlü ve ileri güvenlik özelliklerine sahip özel tasarım ve üretim Li-Ion (Li-FePO4) batarya da monte edildi.
Bundan sonraki aşamada ise aracın çeşitli kontrolleri ile çalışmalar devam etti.
Shell Eco Takımlarımızın Kısa Hikayesi
Geleceğin ekonomik alternatif ulaşım araçlarını hedefleyen Shell Eco-marathon Europe yarışmasına katılmak amacıyla lise ve fen lisesi öğrencilerimizden oluşan Shell Eco Kulübümüz Team TERAKKİ, 2004 yılında kuruldu. Türk takımlarının Shell Eco-marathon Europe’a katılmaya başladığı 2005 yılından beri her yıl yarışmaya katılabilmiş tek Türk takımı oldu. Shell Eco-marathon Europe’da bazı yıllar tek Türk lise takımı olarak Türk üniversite takımlarıyla ülkemizi 14 yıl aralıksız temsil etti.
Avrupa yarışmasında ilk 8 yıl kendi tasarlayıp ürettiği 3 araç ile Prototip (Prototype) kategorisinde benzin, etanol ve elektrik enerji dallarında yarıştı.
Daha sonra 2013 yılında Şehir Konsepti (UrbanConcept) kategorisine geçti ve Batarya Elektrikli (Battery Electric) dalında yarışmaya başladı. Bu kategoride bugüne kadar 2 araç tasarlayıp üretti.
1 litre yakıt ile 492 km, 1 kW/h elektrik ile 103 km’lik skorları ve çeşitli derecelere sahip.
Tepeören Yerleşkemizde 2015 yılında kurulan Turbo TERAKKİ ise Prototip kategorisinde çalışmalarını sürdürüyor. Kurallar gereği iki takımımız farklı kategorilerde ve farklı enerji türlerinde yer alsalar da tasarım, üretim ve yarışmalara katılım çalışmalarını birlikte gerçekleştiriyor. Shell Eco-marathon Europe’a 2016 yılından beri karma takımla, Shell Eco-marathon Turkey’e ayrı ve karma takımlarla katılıyoruz.
Team TERAKKİ, 2015 yılından beri yapılmaya başlanan Shell Eco-marathon Turkey yarışmasında Şehir Konseptinde 3.lük derecesi elde etti ve Turbo TERAKKİ ile birlikte “Takım Ruhu Ödülü” ile “OİB Özel Ödülü” kupalarını aldı.
Ziya Bahtiyar
Fen Projeleri Koordinatörü
Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki Lisesi/Fen Lisesi
